De wetgever heeft een aantal wijzigingen doorgevoerd in het Belgisch erfrecht, welke in werking zullen treden op 1 september 2018. Met deze wijzigingen wil de wetgever de bestaande regelgeving meer laten aansluiten bij het hedendaagse maatschappijmodel. Een van de wijzigingen betreft de erfrechtelijke reserve voor de kinderen.

De wetgever voorziet dat een bepaald deel van uw erfenis voorbehouden is voor uw kinderen (de erfrechtelijke reserve of het voorbehouden erfdeel). Over dit deel kan u niet vrij beschikken bij wijze van schenking of testament. Op dit moment is het voorbehouden erfdeel afhankelijk van het aantal kinderen die u heeft en ligt dit tussen de helft en drie vierde van uw volledige erfenis. Vanaf 1 september 2018 (na inwerkingtreding van de nieuwe wet) zal eenieder met kinderen echter altijd – ongeacht het aantal kinderen – vrij kunnen beschikken over de helft van zijn/haar nalatenschap. Het deel waarover u wel vrij kan beschikken, wordt het beschikbaar deel genoemd.

Schenkingen onder de levenden worden bij het openvallen van de nalatenschap van de schenker opgeteld bij diens vermogen om na te gaan of het beschikbaar deel niet werd overschreden. Indien het beschikbaar deel werd overschreden, is de begunstigde van de schenking in principe gehouden tot inbreng in de nalatenschap ten belope van het bedrag dat het beschikbaar deel overschrijdt. Heden kan u bij wijze van schenking of testament vrij beschikken over de helft van uw vermogen als u één kind nalaat, kan u vrij beschikken over 1/3 van uw vermogen als u twee kinderen heeft en slechts over 1/4 als u drie of meer kinderen nalaat.

Daar komt vanaf 1 september 2018 verandering in. Bij de inwerkingtreding van de nieuwe wet zal eenieder met kinderen, steeds vrij kunnen beschikken over de helft van zijn / haar vermogen (het beschikbaar deel) en dit ongeacht het aantal kinderen.

Deze wetswijziging heeft aldus een impact op de nalatenschappen van personen die twee of meer kinderen nalaten, welke een ruimere vrijheid verkrijgen om tijdens hun leven (schenkingen) of bij hun overlijden (legaten) de personen te begunstigen die zij zelf aanduiden (buren, vrienden, kennissen, goede doelen, etc.). De wetgever ziet hierin ook een mogelijkheid om rekening te houden met de eigenheid van de gezinssituatie, zoals bijvoorbeeld het begunstigen van stiefkinderen, kinderen die bijzondere zorg nodig hebben of de ongehuwde partner.